تغییرات نرمال سالمندی

با افزایش سن تغییرات محسوسی در عملکرد هر یک از ارگان های بدن شکل میگیرد که عمدتا این تغییرات منجر به کاهش کارکرد ارگان نسبت به سنین جوانی میشود.

باید توجه داشت هرچند به طور کلی این تغییرات باعث کارکرد کلی عضو میشود ولی این کاهش کار کرد موجب بروز بیماری ناتوانی فرد سالمند نمی شود.

بروز بیماری یا ناتوانی از سالمندی نرمال نیست

در ذیل تعدادی از این تغییرات و اثر کلی آنها بر بدن بیان می شود:

ترکیب بدنی

با افزایش سن حجم توده استخوانی و حجم توده عضلانی کاهش پیدا میکند و به همین دلیل میزان تولید کراتین نیست کاهش پیدا میکند در نتیجه قدرت عضلانی نیز کاهش پیدا می‌کند

از سن ۳۰ سالگی تا سن ۶۰ سالگی بافت چربی بدن افزایش پیدا میکند ولی متعاقباً از سن ۶۰ سالگی به بعد توده چربی نیز شروع به کاهش میکند

کاهش حجم کلی آب بدن که با افزایش سن صورت می گیرد منجر به افزایش مسمومیت داروی و همچنین بیشتر شدن احتمال کم آبی در سالمندان می شود

تغییر در سلول ها

با افزایش سن تخریبDNA سلولی سرعت می گیرد و از سوی دیگر ظرفیت بازسازی این DNA تخریب شده کاهش پیدا میکند

این دو عامل در کنار کاهش ظرفیت اکسیداتیو منجر به افزایش روند پیر شدن سلول ها و همچنین ایجاد فیبروز در سلول ها می شود که در مجموع باعث افزایش شانس ابتلا به کانسر در سنین بعد از ۶۰ سالگی می شود

دستگاه عصبی مرکزی

موجب کاهش تعداد گیرنده های دوپامین

افزایش پاسخ تحریک کننده های آلفا

افزایش پاسخ موسکارینی پاراسمپاتیک

میشود که در مجموع منجر به افزایش سفتی عضلات کاهش انعطاف پذیری مفاصل اختلال تعادل میشود برای مثال محدوده حرکتی مفصل زانو یا شانه محدود می شود

شنوایی

به طور کلی افزایش سن با تاثیر بر سلول های مویی گوش داخلی منجر به کاهش توانایی شنیدن صداهای با فرکانس بالا (صداهای زیر) میشود در نتیجه موجب شناخت کلام را تحت تاثیر قرار می دهد

بویایی

افزایش از سویی موجب کاهش تعداد و حساسیت سلول های بویایی و در نتیجه کاهش توانایی درک مزه غذاها و متعاقباً کاهش اشتها میشود

از سوی دیگر موجب سفتی مخاط بینی و همچنین افزایش شکنندگی مویرگهای بینی میشود که احتمال خونریزی از بینی را افزایش میدهد.

دستگاه غدد درون ریز

به طور کلی با افزایش کارکرد تمامی غدد درون ریز کاهش نسبی پیدا میکند هرچند همچنان بدن توانایی مدیریت خود را به خوبی دارا است برای مثال هر چند که شروع دیابت در سالمندان به دلیل افزایش مقاومت به انسولین و کاهش ترشح آن بیشتر است ولیکن دیابت جزئی از پیر شدن نرمال نمی باشد

کاهش ترشح غدد جنسی در زنان و در نتیجه کاهش ترشح استروژن و پروژسترون موجب خشکی واژن و همچنین درد در هنگام مقاربت میشود

کاهش ترشح غدد جنسی در مردان عجب کاهش ترشح هورمون تستسترون و در نتیجه کاهش حجم عضلانی و همچنین مشکلات برقراری ارتباط جنسی و کاهش حجم و تعداد اسپرم ها میشود

کاهش ترشح هورمون رشد و همچنین کاهش جذب و فعال سازی ویتامین دی موجب کاهش توده استخوانی و افزایش احتمال شکستگی می شود

افزایش سن موجب افزایش ترشح هورمون ADH (هورمون ضد ادرار) و در نتیجه ریسک مسمومیت با آب را در صورت مصرف بی رویه آب خالص افزایش می دهد

بینایی

افزایش سن موجب کاهش انعطاف پذیری لنز ها

افزایش زبان رفلکس مردمک(گشاد شدن، تنگ شدن) افزایش احتمال بروز کاتاراکت میشود

مجموعه این عوامل موجب ایجاد پیرچشمی ناتوانی در تطابق در به خصوص در نور کم و کاهش حدت بینایی میشود

دستگاه گوارش

به طور کلی افزایش سن منجر به کاهش گردش خون احشایی و در نتیجه کاهش قدرت ترمیم و بازسازی سلول های آسیب دیده در دستگاه گوارش ترشح آنها می شود.

همچنین با هرچه بالاتر رفتن سن حرکات روده بزرگ و کوچک کاهش پیدا می کند در نتیجه احتمال بروز اسهال یا یبوست در سالمندان افزایش پیدا میکند

همچنین به دلیل احتمال استاز صفراوی احتمال بروز سنگ کیسه و درخت صفرا نیز بالا میرود

قلب و عروق

با افزایش سن

کاهش قدرت انقباض عضلات قلب

کاهش سرعت انقباض عضلات قلب

کاهش توانایی تطابق با تغییرات ناگهانی افت فشار خون (به دلیل کاهش حساسیت رفلکس گیرنده های بارو )

کاهش مدت زمان استراحت دیاستولیک

افزایش زمان هدایت دهلیزی بطنی

که مجموع آن منجر به کاهش حجم خروجی قلب و افزایش احتمال ابتلا به سنکوپ و بی نظمی ضربان دهلیز ها ( فیبریلاسیون دهلیزی) میشود

سیستم ایمنی

افزایش افزایش سن منجر به کاهش کارکرد هر دو سلول های B و T سیستم ایمنی ایمنی میشود. در نتیجه موجب افزایش احتمال بروز بیماری های عفونی و همچنین کانسر ها و سوی دیگر کاهش اثر بخشی واکسن ها و همچنین افزایش بروز بیماری های روماتولوژیک میشود

مفاصل

افزایش سرعت تخریب غضروف های مفصلی و همچنین تخریب بافت کلاژن از سویی و کاهش تولید کلاژن از سوی دیگر موجب افزایش سفتی مفاصل و همچنین افزایش احتمال بروزاوستوارتریت( ارتروز مفصلی) میشود

کلیه ها

کاهش حجم کلیه ها

کاهش میزان خونرسانی کلیه ها

کاهش توانایی کلیه ها در پاکسازی خون از مواد مضر (GFR)

کاهش توانایی کلیه ها در برقراری بالانس اسید باز

کاهش توانایی کلیه ها در برقراری بالانس الکترولیت ها

کاهش توانایی کلیه ها در دفع آب اضافی

منجر به کاهش توانایی کلیه ها در دفاع سموم و داروها ( و در نتیجه افزایش احتمال بروز عوارض جانبی داروها) همچنین تغییرات فشار خون و شب ادراری میشود

کبد

کاهش خونرسانی کبدی

کاهش حجم کلی کبد

کاهش فعالیت سیتوکروم p450 ( سیتوکروم اصلی فعال سازی یا غیرفعال سازی داروها و سموم)

که این عوامل منجر به تغییر در سطح خونی دارو داروها میشود

دستگاه عصبی محیطی

کاهش پاسخ رفلکس بارو در نتیجه افزایش احتمال بروز سنکوپ

کاهش تعداد و پاسخ بتا آدرنرژیک و در نتیجه کاهش پاسخ به داروهای بتابلوکرمانند ایندرال

کاهش توانایی مخابره سیگنال های محیطی و در نتیجه ضعیف تر شدن توانایی حفظ تعادل

کاهش پاسخ موسکارینی پاراسمپاتیک و در نتیجه بروز پاسخ طوفانی نسبت به داروهای آنتی کولینرژیک

دستگاه تنفس

کاهش ظرفیت حیاتی ریه

کاهش انعطاف پذیری و کشسانی ریه

افزایش میزان حجم باقیمانده ریوی

کاهش میزان تبادل اکسیژن و سایر گازها با خون

که در مجموع منجر به

افزایش احتمال بروز تنگی نفس در هنگام فعالیت یا کسانی که در ارتفاعات زندگی می کنند

آسیب پذیری بیشتر فرد در هنگام بروز عفونت ریه

همچنین بروز ناتوانی در افرادی که از سالیان پیش دچار مشکلات ریوی بوده اند ولی تاکنون قادر به انجام کارهای روزمره خود نیز بوده اند

شایان ذکر است همانطور که قبلاً ذکر شده بود هیچ بیماری و ناتوانی جزئی از سالمندی نرمال نمی باشد بنابراین در صورت بروز هرگونه بیماری در افراد سالمند حتماً باید آن را به طور دقیق و علمی بررسی نمود و بی جهت آن را به افزایش سن مربوط ندانست

دارودرمانی

با افزایش سن تغییرات محسوسی در جذب توزیع و دفع داروها همچنین متابولیسم آنها صورت می گیرد

کبد کلیه و ریه به عنوان سه راه اصلی دفع سموم از بدن به طور معمول بعد از سن ۳۵ سالگی دچار کاهش کارکرد می شود و در نتیجه دفع متابولیت های داروها کاهش پیدا میکند

از سوی دیگر به دلیل کاهش حجم کلی آب بدن و همچنین کاهش leanbody mass در سالمندی ، حجم توزیع دارو کاهش میابد در نتیجه سالمندان برای رسیدن به سطح درمانی مناسب نیاز به مصرف داروی کمتری نسبت به بالغین جوان دارند

کبد به عنوان بزرگترین و مهم ترین ارگان مسئول متابولیزه کردن داروها و سموم از ۴۰ سالگی سالانه یک درصد از توانایی خود را از دست میدهد این امر باعث می‌شود تا سطح آزاد داروها و سموم در خون افراد سالمند بیشتر باشد

مصرف همزمان چندین دارو(که در سالمندان بسیار شایع است) و همچنین شروع بالاتر اختلالات شناختی در سالمندان باعث می شود تا در بسیاری از مواقع فرد سالمند فراموش کند که آیا دارو را مصرف کرده است یا خیر و این امر موجب کم مصرف کردن دارو یا بیش از حد مصرف کردن آن می شود.

مجموعه عوامل بالا باعث می شوند تا دارو درمانی در افراد بالای ۶۰ سال نیاز به دانش دقت و نظارت بالاتری نسبت به میانسالان داشته باشد.

جدید ترین مقالات ما را بخوانید

ساعات کاری ما

شنبه تا چهارشنبه

۱۷ الی ۲۱

شماره تماس مطب:

۰۲۱۸۸۳۷۴۴۵۰

شماره همراه مطب:

۰۹۱۹۲۳۴۸۷۹۶

موقعیت مطب در نقشه نشان

,

>

لینک لوکیشن ما در نقشه گوگل

تصاویر مطب دکتر محمودی

آشنایی و مراجعه به دکتر محمودی