سقوط یا Fall
سقوط صرفاً افتادن از پله طبقه بالایی یا از حالت ایستاده نیست. به هرگونه جابجایی ناخواسته فرد به سطوح پایین تر سقوط می گویند که بر اساس این تعریف حتی افتادن ناخواسته بر روی مبل نیز سقوط می باشد.
در حدود یک سوم از سالمندان ساکن جامعه و بیش از نیمی از کسانی که در مجموعه های مراقبتی طولانی مدت (خانه سالمندان) زندگی می کنند، هر ساله تجربه سقوط دارند. از سویی دیگر نیمی از کسانی که تجربه سقوط دارند، بیش از یک بار آن را تجربه می کنند.
سقوط یکی از دلایل اصلی مرگ و میر سالمندان در ایالات متحده آمریکا بوده و یکی از دلایل عمده ناتوانی های حرکتی، افزایش سرسام آور هزینه های درمانی، صدمات روحی و بستری شدن در بیمارستان است.
تجربه سقوط فرد سالمند به طور مستقیم موجب:
- ترس از سقوط مجدد
- کاهش کیفیت زندگی
- محدود شدن تحرک و کارکرد
- آفت های روانشناختی ( افسردگی، انزوا، نگرانی)
- بروز بیماری های ناشی از کم تحرکی( قلبی، پوکی استخوان و …)
می شود.
نکته: حدود ۳۰ درصد سالمندان حداقل یک بار در سال سقوط را تجربه میکنند.
اولین قدم در پیشگیری از سقوط در سالمندان شناخته درست و جامع عوامل خطر آن می باشد و سپس باید در برطرف کردن آنها اقدام نمود.
عوامل خطر سقوط :
عوامل خطر درونی:
عوامل شخصی فرد سالمند برای افزایش خطر سقوط، مانند بیماری ها و عوارض جانبی دارو ها؛ که می توانند بر توانایی شخص جهت حفظ تعادلش تأثیر داشته باشد.
- سقوط های قبلی: سالمندانی که قبلاً زمین خورده باشند،در ریسک بالاتری برای سقوط مجدد میباشند.
- سقوط های آسیب زا: هر گونه دردی در پی سقوط می تواند به سختی و مشکل حرکتی منجر شود که می تواند تعادل و توانایی راه رفتن ایمن را تحت تأثیر قرار دهد
تغییر در وضعیت فعلی:
هر وقت یک بیماری حاد در یک فرد سالمند بوجود آید، مانند عفونت مجاری ادراری، پنومونی و یا افت قند خون
بی اختیاری ادرار:
عدم توانایی کنترل عملکرد مثانه و ترس از بی اختیاری ادراری، منجر به حس فوریت در استفاده از دستشویی میشود. اغلب سالمندان با عجله به سمت دستشویی می روند، که در این شرایط ایمنی کاهش یافته و در نتیجه به احتمال زیاد دچار سقوط می شوند.بلند شدن از خواب در طول شب جهت استفاده از دستشویی، ممکن است به خاطر خواب آلودگی و روشنایی کم، منجر به سقوط شود. بعضی سالمندان ممکن است تا وقتی خود را به دستشویی برسانند، نتوانند ادرار خود را نگهدارند و احتمال دارد روی ادرار ریخته شده ی خود، در روی زمین سر بخورند
- تحلیل قدرت عضلانی دست ها و پاها:
بیماری هایی همچون آرتروز، دیابت و سکته می توانند قدرت عضلانی در دست ها و پاها را تغییر دهند، در نتیجه استفاده از قدرت دست ها و پاها به هنگام بیرون آمدن از تخت و یا بلند شدن از روی صندلی یا رفتن به دستشویی، بسیار سخت تر می گردد. که می تواند به راحتی باعث از دست رفتن تعادل و افزایش خطر سقوط شود
مشکلات تعادل و راه رفتن:
اختلالاتی همچون سکته، آرتریت، دیابت، بیماری پارکینسون ممکن است بر توانایی عضلانی سالمندان و زمان واکنش آنان تأثیر بگذارد. در نتیجه راه رفتن مشکل تر شده و کنترل تعادل و هماهنگی تحت تأثیر قرار می گیرد.
استفاده از داروها:
بسیاری از سالمندان بیماری های مزمن رنج می برند که نیاز به مصرف چندین دارو داشته باشند. مصرف داروهای زیاد یا تلفیق و ترکیب غلط دارویی می تواند بر قضاوت، هماهنگی و تعادل سالمندان تأثیر گذار باشد. عوارض جانبی معمول داروها که خطر سقوط را افزایش می دهند عبارتند از: سرگیجه، گیجی، حیرانی، خستگی مفرط و خواب آلودگی و افزایش ادرار
دارو هایی که خطر سقوط را افزایش می دهند عبارتند از: دارو های فشار خون، داروهای قلبی، آنتی آریتمی ها، آنتی کولینرژیک ها، ضد تشنج ها، دیورتیک ها، بنزودیازپین ها و سایر خواب آورها، آنتی سایکوتیک ها، ضد افسردگی های ۳ حلقه ای
مشکلات ارتباطی:
ارتباط معیوب به دلیل شرایطی مانند سکته، دمانس و یا صحبت کردن به یک زبان دیگر، می تواند بر امنیت سالمندان تأثیر گذار باشد. عدم توانایی در آشکار ساختن نیاز ها و خواسته ها و عدم توانایی درک احتیاطات امنیتی ممکن است سبب شوند که این افراد برای انجام فعالیت هایی تلاش کنند که نباید بدون کمک آن ها را انجام دهند
افت قدرت شنوایی:
مکانیسم های حسی در گوش کمک می کنند تا تعادل فرد حفظ شود. در نتیجه هر نوع آسیب در شنوایی می تواند به مشکلات تعادلی منجر گردد. واکس گوش فراوان و استفاده نکردن از سمعک نیز از عوامل مستعد کننده سقوط می باشد.
افت قدرت بینایی:
بیماری های چشمی از قبیل گلوکوم، آب مروارید و لکه زرد می توانند ادراک عمقی را تغییر داده و تیرگی و عدم وضوح در بینایی را سبب شوند. این باعث می شود که سالمندان موانع و خطرات سر راهشان را نبینند و می تواند به سر خوردن و لغزیدن منجر شود
عینک های کثیف، عدم مراجعه منظم به چشم پزشک، استفاده از عینک های ۲ کانونی و یا عدم استفاده از عینک به هنگام ضرورت، می تواند خطر سقوط را افزایش دهد. بینایی کم عامل مهمی در سقوط های همراه با آسیب محسوب می شود. بینایی کم همراه با کاهش روشنایی می تواند به سر خوردن منجر شود.
عوامل بیرونی:
یعنی عوامل محیطی که خطر سقوط را افزایش می دهند. با کاسته شدن از توانایی ها و بروز اختلال در اندام های حسی و افزایش محدودیت های عملکردی ،اتکا ی فرد برای حفظ تعادل و ایستایی، بیش از پیش به محیط متکی میشود.
عوامل محیطی منجر به سقوط:
نور ناکافی
نبود نور کافی در هنگام راه رفتن در هر سنی احتمال سقوط را به شدت افزایش می دهد. با افزایش سن به علت اختلال در حسگر های کف پا و همچنین کاهش حساسیت سلول های گوش داخلی، افراد بیش از پیش به توانایی بینایی خود متکی می شوند. از طرفی سالمند ممکن است بارها در طول خواب بیدار و به دستشویی مراجعه نماید، در صورت تاریک بودن راهرو احتمال سقوط را به شدت بالا میرود.
سطوح لغزنده:
کف های خیس و لغزنده و سطوح بسیار صیقلی شده و جلا یافته می توانند به راحتی منجر به سر خوردن شوند، مخصوصاً در مورد سالمندانی که تعادل و راه رفتن ضعیفی دارند.
پادری و فرش
وجود پادری های متعدد مخصوصا اگر فاقد ترمز فرش باشد و همچنین فرش های بلند و لبه دار که با فاصله از یکدیگر بر روی زمین پهن شده اند به عنوان یک تهدید فیزیکی جدی در سقوط است.
- سیم ها و بندها ( طناب ) و به هم ریختگی محیط منزل
- برخورد با لوازم و اثاثیه، سیم رابط یا سیم تلویزیون و ..، ویلچر و عصای رها شده و یا مبلمان زیادی در منزل
- تخت خواب، صندلی و یا توالت نامناسب
ارتفاع یک تخت/ صندلی/ مبل که خیلی پایین یا خیلی بالا باشد، می تواند به سقوط منجر شود، مخصوصاً در مورد سالمندانی که ضعف اندام دارند.
توالت ها و صندلی های دارای ارتفاع پایین، بخصوص آن هایی که بدون دسته مناسب و تکیه گاه نرده ای جهت گرفتن، هستند، می توانند هنگام برخاستن یا نشستن مشکل زا باشند و خطر سقوط را افزایش دهند.
- عدم وجود دستگیره/ نرده مناسب:
استفاده از دستگیره ها و ریل ها در حمام، توالت، پله ها به شکل موثر در کاهش احتمال سقوط تاثیر دارند.
نبود نرده محافظ بر روی پله ها یا شکستگی لبه پله ها و یا لقی آن ها نیز احتمال سقوط را به شدت افزایش می دهند
- وسایل کمک حرکتی نامناسب
با افزایش سن بسیاری از وسایل کمک حرکتی مانند انواع عصا، واکر، ویلچر و وسایل بلند کننده مکانیکی استفاده می شوند تا تعادل و راه رفتن سالمندان را بهبود ببخشند. از سوی دیگر عصا ها و واکر هایی که شکسته هستند و یا سرپوش های پلاستیکی فرسوده ای دارند، برای سالمند مناسب نبوده و می توانند منجر به سقوط شوند
- کفش و پاپوش:
پوشیدن جوراب یا پاپوش بدون کفش، می تواند حفظ تعادل را به شدت مختل نمایند.
پوشیدن کفش با پاشنه های نرم و ضخیم می تواند در برخی سالمندان دارای مشکلات حسی، مانند کسانی که دیابت دارند، مانع حفظ تعادل و منجر به سقوط گردد.
- جابجایی:
جابجا شدن به منزل فرزندان و یا به سرای سالمندان و قرارگرفتن در معرض افراد جدید، محیط های جدید و کارهای روزمره جدید، می تواند موجب حواس پرتی سالمندان شده و خطر سقوط را افزایش دهد. سالمندان تازه پذیرش شده در طول دو- سه هفته اول، احتمال سقوط بیشتری را دارند. سالمندان دارای گیجی به طور خاص در طول ۲۴ تا ۴۸ ساعت اولیه پس از ورود به مراکز، در معرض خطر سقوط بیشتری هستند.
توصیه های خود مراقبتی بر ای پیشگیری از سقوط سالمندان:
- انجام ورزش های تعادلی :
فعالیت های فیزیکی ای که منجر به افزایش حساسیت حسگرهای کف پا، افزایش حساسیت سلول های گوش داخلی، افزایش قدرت و توان عضلات دخیل در حفظ تعادل( عضلات شکم، ستون فقرات، عضلات پا، عضلات ساعد و مچ دست) می شوند، موجب پیشگیری از بروز سقوط و همچنین کاهش میزان آسیب و مدت زمان بهبودی پس از سقوط می شود.َ
- مدیریت محیط اطراف سالمندان
- مبلمان اضافی از سطح منزل جمع آوری شود.
- اگر پله ها دارای کفپوش و فرش هستند آنها را با پیچ مخصوص ثابت نگه دارید
- وجود روشنایی کافی به خصوص در راهرو ها و راه پله ها
- فیکس کردن سیم وسایل برقی در گوشه دیوار و جایی که محله رفت آمد نباشد
- استفاده از کفپوش مناسب برای کف آشپزخانه و حمام و سعی در همیشه خشک نگه داشتن آنها
- چنانچه کف خانه از پارکت پوشیده شده است، از مواد روغنی یا براق برای ترمیم آنها استفاده نشود
- ریموت دار کردن چراغ های اتاق خواب به شکلی که فرد به راحتی بتواند در داخل رختخواب آنها را خاموش و روشن نماید
- قرار دادن وسایل مورد نیاز(تلفن، جعبه قرص ها، آب خوردن و …) در نزدیکی تختخواب فرد
- استفاده از نوارهای رنگی بر روی پله ها به شکلی که تفکیک آنها را از یکدیگر ساده کند
- کامل فرش/موکت کردن کل خانه به طوری که بین این فرش ها و موکت ها فاصله خالی که امکان گیر کردن پا به ان وجود داشته باشد، نباشد
- برخی از داروها ممکن است عوارضی مانند سرگیجه و خواب آلودگی به دنبال داشته باشند. در مورد عوارض داروهای خود از پزشک تان سوال کنید
- چشمهای سالمندان باید به طور مرتب معاینه شود تا از وضعیت دید و شماره عینک آنها اطمینان حاصل شود. همچنین از عینک های تک کانونی استفاده شود.
- برای نشستن، از صندلی با پایه ثابت استفاده کنید و از نشستن بر روی صندلی چرخدار اجتناب کنید
- از پوشیدن دمپایی نامناسب (دمپایی ابری و لیز) پرهیز کنید. دمپایی مناسب، یک دمپایی جلو و پشت بسته است که کف آن نیز خیلی نرم نباشد و از چسبندگی مناسبی به سطح زمین برخوردار باشد.
- برای راه رفتن از وسایل کمکی مثل عصا و واکر مناسب شرایط فرد و به طور صحیح استفاده کنید
- موقع قدم زدن به ویژه در فضای باز نزدیک به دیوار حرکت کنید
- از حمل بسته های زیاد به طور همزمان خودداری کنید
- از پوشیدن لباسهای بلند که ممکن است زیر پا گیر کنند، پرهیز کنید
- از بالا رفتن از نردبان یا ایستادن روی چهارپایه خودداری کنید
- شبها موقع خواب حتماً یک چراغ با نور مناسب در مسیر اتاق خواب به دستشویی روشن باشد
- در بسیاری از موارد محافظ های لگن نقش به سزایی در کاهش شدت آسیب سقوط ایفا می کنند
- انجام دادن استحمام به صورت نشسته و بر روی یک صندلی پلاستیکی محکم و دسته دار
جدید ترین مقالات ما را بخوانید
ساعات کاری ما
شنبه تا چهارشنبه
۱۷ الی ۲۱
موقعیت مطب در نقشه نشان
,
>
تصاویر مطب دکتر محمودی
